Suy tư và trí tuệ– tóm tắt ý chính

@ Suy tư (thinking)

1. Sử dụng các khái niệm (concepts)– áp dụng từ trải nghiệm (experiences) đã qua cho tới những ý nghĩ hiện tại

a. Khái niệm— nhóm họp mang tính trí tuệ một tập hợp các đối tượng (objects) và sự kiện (events) dựa trên nền tảng của những dấu hiệu quan trọng phổ quát

b. Phải được học hỏi thông qua định nghĩa (definiton) hoặc minh họa (example)

c. Các khái niệm hỗ trợ việc dự đoán (predicting) và diễn giải (interpreting) cũng như tổ chức, sắp xếp (organizing) các trải nghiệm

2. Giải quyết vấn đề (problem solving)– đặt để thông tin nhằm thành tựu mục đích (goal)

a. Các chiến lược

* Định nghĩa vấn đề

** Dùng thuật toán (algorithms)– các phương pháp mang tính hệ thống đảm bảo sản sinh ra giải pháp (solution), hoặc

*** Dùng lối khám phá (heuristics: nguyên tắc có thể hoặc không thể sản sinh ra giải pháp) ví dụ, đơn giản hóa (simplification), suy luận nhờ cách loại trừ (analogy)

b. Trực giác (insight)– đột ngột hiểu thấu và chạm tới giải pháp

@ Trí tuệ, thông minh (Intelligence)– khả năng đạt được và sử dụng ngôn ngữ

1. Đo lường trí thông minh

a. Binet– các trắc nghiệm IQ- tuổi tâm trí (Mental Age, được quyết định bởi test) chia cho tuổi biên niên (Chronological Age) thì thành IQ

b. Wechsler— các test liên quan đến kỹ năng tư duy thành lời (verbal), toán học (mathematical) và vô ngôn (nonverbal)

c. Điểm số trung bình là 100, các điểm số miêu tả mô hình quả chuông úp ngược (bình thường)

d. IQ (Intelligence Quotient) là chỉ số thông minh được tính nhờ lấy ‘tuổi tâm trí’ chia cho ‘tuổi biên niên’ của họ rồi nhân với 100, biểu diễn thành công thức là IQ = (MA/CA)x 100

2. Sử dụng các test IQ

a. Như một chỉ báo (predictor) của sự thành công học đường

b. Thể hiện mối quan tâm ‘công bằng văn hóa’ (‘culture fair’)

3. Bản chất của trí thông minh— một hay nhiều?

4. Ảnh hưởng của môi trường

a. Tính kế thừa (hereditability)– các nghiên cứu trải dài trên 40 năm cho thấy, 50-80% cấu thành di truyền tác động tới IQ. Hệ quả, kết luận nói chung dường như là tính kế thừa có ảnh hưởng thực sự giá trị tới điểm số IQ, với ít nhất phân nửa biến thể quan sát được (observed variation) trong điểm số IQ thuộc về sự khác biệt do di truyền

b. Trải nghiệm quyết định nằm bên trong lĩnh vực di truyền

5. Các thái cực (extremes) của trí thông minh

a. Dấu hiệu đáng quan ngại về trí năng (Intectually Challenged): IQ dưới 70

* Dính dáng tới nền tảng sinh học (Biologically based)– hội chứng Down, hội chứng ngộ độc rượu cồn từ lúc còn là thai nhi (fetal alcohol syndrome)

** Tâm lý xã hội (psychosocial)– bệnh tật (disease), dinh dưỡng kém cỏi (malnutrition), thiếu vắng sự kích thích trí tuệ (lack of intellectual stimulation)

b. Trí tuệ siêu phàm, đáng nể (intellectually gifted)– các kỹ năng về một hoặc một số lĩnh vực trí năng nào đó

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top