Đỗ/ trượt Đại học; chọn việc, hành nghề, đi làm; và rồi sao nữa…

Đọc bài giới thiệu nêu tên tuổi cụ thể dân nghèo thủ khoa và cả con nhà giàu trượt kỳ thi Đại học, thấy cách nghĩ lâu nay thực sự không ổn lắm.

Đảo sơ qua tình hình chợ búa thì tiền lẻ mệnh giá thấp bị khi rẻ kinh (làm tôi nhớ hình ảnh xếp vuốt cẩn thận những tờ 200đ của bà cụ Sơn Tây dạo nào); thực tế đời sống nặng nề thế này thì còn mướt đất nước mới vượt qua nổi “tư duy chạy gạo“.

Chính trên nền tảng kinh tế khó khăn, lạm phát cao, hoàn cảnh ăn ở túng thiếu trăm bề càng dễ khiến đối tượng trong cuộc khởi phát ý chí, ước ao cực kỳ mãnh liệt bằng mọi giá đánh đổi– tính vào cả sự hy sinh của gia đình và người thân– để thoát nghèo chống đói, kiếm thật nhiều tiền, xây nhà dựng cửa cao to,  bố mẹ hưởng nhàn, hạnh phúc sang trang…

Ngẫm nghĩ kỹ, đằng sau động cơ tự lực cánh sinh ghê gớm ấy cứ lộ dần một khoảng trống trần trụi rất đời và hoang hoải, bơ vơ đến tội.

Biết thân biết phận là con nhà nghèo nên quyết tâm đầu tư vào sách vở, tu chí học hành, chăm chắm kết quả thi cử đạt điểm thật cao, chọn trường ngon lành dưới góc độ thu nhập nhiều, lấy lại vốn (nói chung) nhanh nhất có thể…

Hệ lụy tất yếu kéo theo là méo mó, thiên lệch trong định hướng nghề nghiệp, mục tiêu làm việc; rồi ra, chất lượng sống cũng cơ chừng chắp vá, phải trả giá quá đắt cho tham vọng đổi đời ngày mới ra trường.

Bao nhiêu người trẻ nghèo khó thành đạt thực sự trở thành hình mẫu đáng noi theo, và quan trọng hơn, có lối sống đáng ngưỡng mộ và bắt chước? Tôi không tin rằng, cô cậu con nhà giàu điểm kém, bằng cấp chẳng ra gì thời xưa ấy về sau lại không thể làm nên chuyện còn đáng nể trọng, kính phục hơn ít nhiều.

Ở đây, có sự tác động của môi trường văn hóa, lối giáo dục gia đình, tính cách bản thân lẫn nhận thức về công việc.

Khi tiền trở thành công cụ giúp ta đạt được mục tiêu sống ở đời, mình tự do chuyển vào một quan hệ mới toàn bộ với công việc. Nghiên cứu cho thấy, có 6 mức độ cần được xem xét cẩn thận:

1. Thấu tỏ, xuyên suốt trong đời sống công việc

2. Tìm thấy một nơi chốn làm việc vui vẻ

3. Có được những đồng nghiệp mình kính trọng và thích làm việc cùng

4. Tìm được một công việc phù hợp với các giá trị tiền bạc của bản thân

5. Hiểu biết động cơ làm việc

6. Củng cố sự tự tin (self-esteem) thông qua công việc.

Soi chiếu mấy lĩnh vực cốt yếu vừa nêu, chắc chắn lý giải rõ ràng cơn cớ vì sao việc đỗ đạt đại học rồi chọn việc, hành nghề, đi làm… của không ít người trẻ vốn xuất thân nghèo khó (dĩ nhiên, khỏi bàn, người giàu cũng khóc mà) rốt cục vẫn tiếp tục là câu chuyện trêu ngươi thiên hạ.