Cần phân biệt giữa các cảm xúc tích cực và tiêu cực, song điều quan trọng chẳng kém là nhận ra sự khác nhau giữa hiện tượng tình cảm và hiện tượng nhận thức.
Một chủ đề quen thuộc, nói mãi chưa chịu chán, e chừng khá phù hợp với café cuối tuần: tiền bạc có thể mua được hạnh phúc (happine$$) không và nếu đúng vậy, thì gồm chừng mực, quy mô nào và kiểu dạng ra sao?
Bàn về hạnh phúc, thường hoặc người ta nói tới các trải nghiệm mang tính tình cảm tích cực xảy đến gần đây; hoặc sự kiện mình độ này không cảm thấy bất kỳ cảm xúc tiêu cực nào; hay dùng những cách lượng giá dưới góc độ nhận thức để xem xét tổng thể sự thỏa mãn đời sống.
Do vậy, đời sống thỏa mãn nhìn chung là một thành phần nhận thức của hạnh phúc và trạng thái thân – tâm an lạc (well-being); trong khi sự hiện diện của cảm xúc tiêu cực và tích cực là thành phần mang tính tình cảm và khoái lạc thuộc sự đo lường hạnh phúc.
Từ góc độ cá nhân, sự kiện thu nhập tăng lên (từ vài triệu đồng thành vài ngàn đô chẳng hạn) có thể làm bạn thấy thỏa mãn hơn và sự kiện tính tự trị, thuần thục và các quan hệ phát triển hơn lên có thể khiến mình cảm nhận nhiều điều tốt đẹp thêm– suy cho cùng, là tình huống hai bên cùng thắng; nơi nền tảng đặt để hạnh phúc thay vì không sâu xa hơn nữa thì chính việc nâng cao sự đầu tư tâm lý và đầu tư truyền thống có thể đem lại niềm hạnh phúc cả về mặt nhận thức lẫn tình cảm, cũng như trạng thái thân – tâm an lạc.
Cần khẳng định rằng, theo đuổi nhu cầu kiếm tiền không phải là điều không nên ở những kẻ ngu đần do nỗ lực muốn xác lập tính tự trị, giỏi giang lão luyện hay các quan hệ tốt đẹp hơn; và nếu giả định họ sẽ tạo nên chính xác sự cân bằng, hài hòa giữa các mặt– tùy vào ưu tiên đề cao đời sống thỏa mãn (sống trong quá khứ và tương lai) hoặc các cảm nhận tích cực (sống trong hiện tại).
Rõ ràng không lựa chọn nào đơn giản cả, song chí ít vẫn còn có lựa chọn và hy vọng.
Cuối tuần vui vẻ!