Chúng ta tiêu tốn rất nhiều thời gian cùng người khác tại nơi làm việc. Thực tế, nếu tính rằng một lao động nói chung thường dùng 8 giờ/ ngày thì rõ ràng, đa phần chúng ta dành quá nhiều thời gian chạm mặt với đồng nghiệp hơn hẳn so với các thành viên khác trong gia đình mình.
Vì thế, một giải thích khá đặc thù hay được sử dụng để lý giải tại sao người trong cuộc hết sức lăn tăn khi họ buộc phải cho nghỉ việc người có mối quan hệ thân thiết, riêng tư: sự bất hòa về mặt nhận thức (cognitive dissonance). Đó là trạng thái căng thẳng mà chúng ta hay muốn né tránh, vốn xảy đến khi chúng ta tri nhận một sự thiếu nhất quán giữa các niềm tin, cảm xúc, và hành vi.
Vì vậy, nếu đã cùng trải qua một thời gian thật nhiều với ai đó và nảy nở một quan hệ gần gũi với đối tượng, thật dễ hiểu lúc buộc phải gạt bỏ và cho nghỉ việc cá nhân ấy tất sẽ tạo nên lắm mối xung đột, căng thẳng giữa những gì mình buộc phải tiến hành (ví dụ, ra quyết định cho thôi việc) và cảm xúc của chúng ta (ví dụ, người tôi buộc thôi việc là một người bạn hoặc ai đó mình rất quan tâm).
Nghiên cứu cho thấy, cách thức người làm công hỗ trợ chuyện tiến hành cho thôi việc tại tổ chức của họ (ví dụ, họ giúp công ty cho những công nhân khác nghỉ việc) trải nghiệm sự bất hòa về mặt nhận thức. Quan điểm khẳng định, càng gắn bó lâu dài bao nhiêu với người sẽ bị đuổi việc thì ta càng rất có khả năng trải nghiệm sự bất hòa về mặt nhận thức khi mình nhất thiết phải đề nghị người ấy ra đi.
Theo hai tác giả Parker & McKinley, để giảm thiểu sự bất hòa về mặt nhận thức, người quyết định giãn thợ phải đóng góp một phần lý tưởng cho quyền lợi của cổ đông (niềm tin là giá trị cổ đông có thể là tiêu chí chính yếu cho việc quản lý việc ra quyết định). Nếu đại diện sa thải là người có niềm tin mạnh mẽ vào tính lý tưởng cho quyền lợi của cổ đông thì anh/ chị ta có thể sẽ xem trọng sự gia tăng số lượng lớn cổ đông như ưu tiên thứ nhất của việc quản lý và do đó, có các hành động ủng hộ hoặc phòng vệ ngõ hầu nâng cao thêm số lượng lớn cổ đông (giàu có).
Hết sức căn bản, theo lý thuyết sự bất hòa về mặt nhận thức và bài báo nêu trên, người phải đuổi việc một đồng nghiệp có thể thay đổi lối kiểu anh/ chị ta nghĩ về chuyện sa thải hoặc cho ai đó nghỉ việc, và lý trí hóa rằng trong khi giãn thợ hoặc chấm dứt lao động với đồng nghiệp có thể gây hại cho cá nhân kẻ bị loại bỏ, thì điều này vẫn có các kết quả tích cực cho tổ chức nói chung.