Thời gian tuyến tính là cách một bộ phim được trình chiếu, nên để chia sẻ phim mới xem năm 2020 chắc cần đá lại tí chút đôi phim từng nghía qua hồi cuối 2019. Nói nhanh, giờ thì ‘Mắt Biếc’ (2019) thôi còn ai đu đưa đua chen nữa, cơ mà thấy các bạn trẻ, như một nữ sinh viên ngoại ngữ chẳng hạn, vẫn còn gọi ‘thằng’ khi nói về Ngạn, hàm ý rằng chí ít riêng với khán giả hãy còn ngượng ngùng í, Ngạn luôn là cậu bé và mãi mình chẳng thể nghĩ khác về một thứ cảm tình giai gái gợi nhiều tiếc nuối, mộng mơ, xen kèm hụt hẫng, bực bội… Cũng phim được tìm kiếm nhiều, chủ yếu trên Netfix, là hài phẩm với hai tên tuổi khá nổi tiếng vai chính diễn cặp vợ chồng (cảnh sát thi hoài không đạt điều kiện trở thành nhân viên điều tra và nữ phục vụ cửa hàng làm tóc gội đầu chịu đựng nhau suốt 15 năm chung sống) mang tên ‘Murder Mystery’ (2019). Xem nó thấy thế giới như bức tranh giả tạo rõ ràng, dạng chúng ta biết mình đang đi vào chỗ thiệt ngộ nghĩnh, ấn tượng có ấn tượng thật song không hình thành nhu cầu rất chi bức xúc, lăn tăn, ngẫm ngợi. Hiệu ứng giải lao dễ tạo ra khi ta cần nghỉ ngơi và tranh thủ chẳng hề căng thẳng đặng kết hợp nghe luôn thứ tiếng Anh đời thường bắn liên thanh, thi thoảng chèn lắm đoạn *parler en francais* vui tai thoả mắt.
Sang năm 2020, hai phim đã xem tuần trước là ‘Ana’ (2020), và ‘The Sonata’ (2020). Điểm chung là cả hai phim không hề có làm tình gợi dục lố bịch, yêu đương mùi mẫn dây dưa, hoặc quan hệ ba lăng nhăng mệt thị mỏi. Lấy bối cảnh Puerto Rico, ‘Ana’ miêu tả tình bạn kỳ thú giữa một ông buôn xe hơi đã qua sử dụng nay đà luống tuổi bơ vơ lơ lửng tháng năm và hiện đau đầu lo lắng nguy cơ sập tiệm, với một cô bé ranh mãnh có mẹ là dân anh chị vừa bị xộ khám mà cảnh sát bắt dẫn đi ngay đúng lúc ông đang tự quay hình, đóng phim quảng cáo. Một bộ phim trần trụi và tinh tế với vỉa hè đường phố đầy thúc ép kiếm kế sinh nhai cùng những ngôi nhà chật chội chứa đủ thành phần phạm tội, người ơi người, khiến ai đó vận luôn vô thân phận một hôm xui rủi, gặp biến… Nét huyền bí của hố nước phun trào bất chợt trong ‘Ana’ được nâng cao hẳn thêm tính huyền diệu của thể loại âm nhạc cổ điển khi theo dõi ‘The Sonata’. Đời sống tách biệt và cô đơn thuộc đặc trưng giới nghệ sĩ điệp hoà nhoè mờ của toà lâu đài sừng sững, cánh rừng âm u sâu hút Âu châu để vừa làm kinh sợ bề mặt vừa thừa thanh lọc vô vàn ẩn ức rốt lòng. Phát hiện bóng tối của nhân cách; liệu pháp xua tan tình trạng mơ hồ; sự thăng hoa âm nhạc đòi hỏi ôm choàng sự cay nghiệt tựa trả giá kinh hoàng cho đam mê bất tuyệt; thông qua cặp kính chấp chới bệnh lý mà mắt nhìn nghệ sĩ trực giác các cơ chế tinh thần đảm bảo xác định mức chính xác, thái độ quá tự tin, và sự thậm coi thường phương tiện của tiến bộ nghề nghiệp.
Từ náo động, rối rắm, xê dịch mà cả bốn bộ phim vô hình trung, góp phần phản ánh hành trình chuyển hoá thấm đẫm trải nghiệm chủ thể. Dù bi hài hay hư thực, dễ thương, khủng khiếp, lồ lộ ban ngày hoặc che giấu đêm hôm gì chi, mấy bộ phim tình cờ do ăn ở chở che đồng thời vô duyên dật dờ hữu ích được xem miễn phí giúp kẻ nhìn có cơ hội đi vào những nơi chốn tăm tối và lạ xa của ngoại cảnh lẫn nội tâm; ở đó, tồn tại đau thương quan hệ thuở ban sơ và các trạng thái ranh giới của tâm trí trước khi thiên hạ ước ao tạ từ, kết thúc một kiếp nổi trôi e là miên viễn…–