Trong đầm gì đắt rẻ bằng khẩu trang…

Không cần cố tình sắp đặt trêu ngươi chi, tôi đọc tin thầy giáo ở Cà Mau bán khẩu trang cho chính học sinh mình dạy rồi thu lãi được 8.000VND trong khi quán café mở băng nhạc Bằng Kiều đang thả giọng ‘Trái Tim Bên Lề’. Vấn đề đúng là không nằm ở con số, lãnh đạo phòng giáo dục- đào tạo huyện Đầm Dơi cho rằng thầy T. cần bị đơn vị kiểm điểm chí ít vì hai nhẽ: bán khẩu trang không rõ nguồn gốc, và bán mà không báo cáo hoặc đăng ký với cơ quan chuyên môn cùng đơn vị trực tiếp quản lý (#nhà trường).

Kinh nghiệm so sánh tăng trưởng kinh tế vài thập niên trở lại đây đã dạy chúng ta một số bài học quan trọng; trong đó có lưu ý khó phủ nhận của sáng kiến và khuyến khích động cơ tư nhân. Vui vẻ không quạu quọ nè, nhà nhà lo mở tiệm bán bán buôn buôn sỉ lẻ; lâu nay há chẳng phải rằng hình như hết thảy các trường hợp phát triển thành công rốt ráo là kết quả chung của các quyết định cá nhân mà doanh nhân lớn bé dự định đầu tư vào các dự án mạo hiểm mới mẻ và dám thử những điều chuyện tân kỳ. Tin tốt mà giới chuyên môn bảo chứng chắc thực, tỷ như IMF, là họ tìm thấy *homo economicus* (#con người kinh tế) vẫn tồn tại và còn sống tốt nữa ở các vùng nhiệt đới lẫn vùng đất nghèo khó khác. Thậm chí, thiên hạ không quên nhắc nhở về ý tưởng ‘tính bi quan co kéo’ (elasticity pessimism) trỏ các khu vực tư nhân ở các nước đang phát triển sẽ không đáp ứng nhanh chóng với giá ưu đãi và các biệt đãi khác…

Ti toe xàm xí ngoài lề tí chút nhằm nhấn mạnh luận điểm trung tâm: không có câu giả nhời tuyệt đối đúng cho câu hỏi. Thực tế tin tức thời sự dịch bệnh gần đây càng chứng tỏ, một cuộc khủng hoảng ở nước này đe doạ khủng khiếp các nền kinh tế quốc gia, lãnh thổ khác. Chỉ chăm chắm lo cho tiện ích bản thân và lờ đi kẻ khác thì dài hạn mình mang hoạ thôi, như những gì châu Âu ghi lại. Song sống vị tha và làm việc để phát triển tập thể dần dần thì lâu dài ắt tạo nên nhiều lợi lạc lớn lao hơn hẳn cho tất cả. Vâng, đổi mới và tinh thần khởi nghiệp có thể nâng cao nền kinh tế toàn cầu. Và muốn phát triển bền vững, chúng ta cần thay thế các cơ chế cốt lõi khác đặng thúc đẩy hệ thống kinh tế thế giới.

May cho chúng ta là thầy giáo T. dạy tiếng Anh cơ chừng không quyết tâm bền chí duy trì mỗi lựa chọn làm con người tương trợ lẫn nhau (#homo reciprocans) để đối trị, đương đầu sống mái với kẻ thù ích kỷ nêu trên.

Đến đây thì bạn đọc trung bình cũng dễ dàng thấy sự ngây thơ của thầy T. phơi tỏ rờ rỡ, nhất là tình thiệt tâm sự mình sai, dù thầy đi dạy 20 năm có lẻ… Gọi là ‘ngây thơ’ vì thuộc căn bệnh của chủ nghĩa cá nhân, nó chứa chất nỗ lực muốn thoát khỏi những hậu quả của các hành động tạo tác, gắng thử vui thú với lợi thế nọ kia của tự do mà không buộc phải đớn đau do thiệt hại gì sất. Sự ngây thơ mở rộng theo hai chiều kích, *tính trẻ con* và *trò thích làm nạn nhân*; hai phương tiện để vượt thoát khỏi thử thách hiện hữu, hai chiến lược thành tựu hết sức vui vẻ mà cóc cần chịu trách nhiệm chi. Thoạt tiên, sự ngây thơ phải được hiểu ở sự giễu nhại, bất cần và ngớ ngẩn trẻ dại; nó đạt tới đỉnh cao trong hình thức của kẻ mãi mãi không thể trưởng thành nổi, cam phận vị thành niên suốt đời. Thứ đến, nó phản ánh đồng nghĩa cho một sự trần tục dị biệt, mang nghĩa vắng mặt tội phạm, bất khả làm chuyện xấu xa, và nó hợp trội nổi bần bật với hình tượng tự tuyên bố tử vì đạo.

Loại trừ nhân danh hoà nhập. Ngực lép, hở toàn bộ xương sườn, lộ thân còm nhom nằm ngoài biển tắm mà đài tiếng nói Việt Nam vọng ra rõ ràng nhắc nhở thằng tôi phải hết sức kiên định là ‘chống dịch như chống giặc’. Nên thương thầy T. nhiêu cũng là thương chính mình phiêu bạt kỳ hồ, bèo dạt mây trôi, mong nước nổi thì mình còn cơ hội bơi lội tháng năm ngắn vón…

Khen chê nhằm nhò gì đâu… Nhân vật lừng danh thế giới kèm tai tiếng toàn cầu là tổng thống Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ Donald Trump siêu giỏi giang về chuyện tuyền nói điều ngạo ngược, đêm đêm tuýt tuýt liên lỉ say mê như chim hót trên cành cây khế chua lòm. Yếu nhân này từng phát biểu đại khái rằng, vấn đề to bự chảng của Hoa Kỳ là trạng thái nói năng cứ đúng đường lối chính sách, nói cho vừa lòng người nghe mới chịu (political correctness).

Lý lẽ trạng thái vừa nêu gây huỷ hoại vì nhiều người dân Mỹ sẽ không nói những gì họ tin tưởng, do nếu làm thế, ai đó sẽ nghi ngờ họ, gán danh xưng cho họ, ai đó sẽ quấy rối với công ăn việc làm và cả gia đình riêng tư lớn bé của họ nữa… Một trong những điều khiến lủ khủ kẻ thích thú, thậm chí cuồng ông Trump vì vị tỉ phú ít ngủ này hay nói những gì họ tin song lại ngại ngần bộc lộ…

Gõ phím khá lâu, sực nhớ ví von con ếch ở trong đầm bé tí bỉ bôi con ếch ở ngoài hồ rộng. Chuyện bán lẻ khẩu trang của thầy T., vụ nhà trường kiểm điểm thầy, tình hình chống dịch bệnh hiện chưa có dấu hiệu đến ngày thắng lợi cuối cùng, cách dùng ngôn ngữ và sử dụng biểu tượng trong diễn ngôn của chính khách nước nhà, v.v… và mây mây sao mà càng tìm hiểu thêm tẹo thì càng đeo đẳng ước muốn xa xót chiêm ngưỡng vẻ đẹp tuyệt đối. Song chợt tủi hờn phận mỏng cánh chuồn, đường xa thiên lý vạn dặm nghĩ nỗi sau này mà kinh. Dẫu gì cùng tổ tiên, cũng là đồng bào trong một nước… Lo thay.

2 thoughts on “Trong đầm gì đắt rẻ bằng khẩu trang…”

  1. Điều em ghét corona nhất là vì tại nó mà em không được nghe thầy giảng. ~~

    1. Mong được cảm thông vì giờ tôi mới hồi âm, Vũ Duyên. Tháng Sáu này các Lớp ở khắp ba miền sẽ khởi động tiếp thôi. Hoan hỉ.–

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top