Câu chuyện tình cờ đọc thấy này khiến tôi quan tâm chủ yếu từ khía cạnh mà hình như chưa thấy cánh báo chí hoặc độc giả bàn luận thấu đáo: làm thế nào chuẩn bị cho sự kết thúc tốt đẹp một cuộc hôn nhân trải qua chịu đựng đau đớn kinh khủng và lạm dụng kéo dài thê thảm đến vậy.
Những gã giống như chồng của người phụ nữ mang đặc trưng của dạng được gọi là các rối loạn nhân cách (personality disorders). Trong khi họ thảy đều có các lịch sử cuộc đời và nền tảng xuất thân khác biệt, hành vi của họ lại khá tương tự nhau. Các cá nhân này lạm dụng, hăm dọa, hạ mình, kiểm soát và đòi hỏi như một nhân cách ghê gớm. Quan trọng nhất, hành vi cá nhân của người phụ nữ ít bộc lộ ra nhiều với cách thức mình được đối xử trong hôn nhân. Người phụ nữ có thể là người bạn đời tốt nhất, và sự đối xử của họ vẫn như thế thôi.
Như một nạn nhân, quan hệ với kẻ lạm dụng chứa sự kiệt sức khủng khiếp về mặt cảm xúc. Họ cố tình nỗ lực tối đa để hủy hoại sự tự tôn của người vợ. Tình yêu và hội chứng Stockholm quen thuộc miêu tả tại sao người bình thường lại hay duy trì các mối quan hệ bị lạm dụng.
Khi bỏ qua một lịch sử hôn nhân bị lạm dụng, chúng ta muốn nhắm tới tình tiết sự vụ giải quyết của chuyện ly dị/ tách ra chứ không phải mối quan hệ. Một kẻ hăm dọa muốn tập trung khai thác các chủ đề anh ta từng quen dùng trong quá khứ: chỉ trích cá nhân, đe dọa, lăng nhục, v.v… Cũng lão luyện rành nghề trong chuyện diễn xuất, các kẻ này dùng hàng loạt hăm dọa vốn phi thực tế và khi không khả thi, họ thường dùng mặc cảm tội lỗi hoặc lời hứa hẹn thay đổi, hay “anh muốn được giúp đỡ”. Người phụ nữ nên nhắm vào tiến trình giải quyết. Một trò giải trí kinh điển của đối tượng là gọi cho đứa con, hỏi năm đầu ba sợi rồi tìm cơ hội để tấn công lòng tự tôn của bà vợ. Khi điều ấy xảy đến, họ sẽ nói đại khái kiểu như “Cuộc gọi này vì con, chứ không phải cho anh”, rồi gác máy. Người phụ nữ không nên tán đồng nói về thời xưa cũ hồi nào. Lưu ý người thân trong nhà và cảnh báo về chuyện diễn xuất hoặc đe dọa. Người phụ nữ đừng quên rằng lý do để gã này thù địch vì bà vợ thụ hưởng lợi thế hợp pháp vào thời điểm hiện tại. Các kẻ kiểm soát rất cáu gắt và tức giận khi sự kiểm soát một tình huống (giống như một cuộc hôn nhân vậy) bị đẩy tới đầy thách thức hoặc bị thay đổi theo bất kỳ cách nào. Hồ sợ ly hôn cho người phụ nữ quyền đặt mình vào sự kiểm soát, điều khiến đối tượng dễ thấy rất rối ren.
Khuyến cáo làm tham vấn tâm lý khi người phụ nữ trải qua giai đoạn khó khăn này. Nếu đang thấy các dấu hiệu trầm cảm, người phụ nữ nên xin ý kiến bác sĩ gia đình hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần. Sự vụ đòi hỏi hỗ trợ từ người thân, bà con và giới chuyên môn để giúp người phụ nữ quay về với đời sống bình thường mà cô xứng đáng được như thế.
… Cho dẫu dự tính ly thân, cơ chừng vấn đề của người phụ nữ thường không phải là đang muốn bỏ đi…; đó là chuyện sức chịu đựng và độ bền bỉ cho việc tách biệt. Lần nữa, cần định hình kẻ thất bại trong quan hệ và hội chứng Stockholm khi yêu thương. Gã chồng minh họa việc sử dụng các kỹ thuật thể hiện một kẻ lạm dụng, kiểm soát và “gây độc hại”. Cần có các khuyến cáo người phụ nữ tạo ra một kế hoạch thoát ra và cách thức không dính mắc chi với các vấn đề nhỏ nhặt; hội chứng Stockholm mô tả các kết nối chúng ta thường có với bạn đời lạm dụng và phương thức thay đổi lối sống để chung đụng, sống được với kẻ lạm dụng.
Thiển nghĩ, để thoát ra yên an nhất, người phụ nữ cần một kế hoạch ra đi đã; có thể phải tốn nhiều tháng trời để xây dựng lại sự tự tôn, chuẩn bị cho đoạn kết của quan hệ vợ chồng, và rà soát, xem xét các trạng thái tài chính, pháp lý và xã hội. Thật hữu ích nếu diễn tập các kịch bản cho chuyện ly hôn; với mỗi thứ, trạng thái độc hại của quan hệ và sự bất mãn của người phụ nữ sẽ thu hút sự chú ý của gã chồng. Trong khi anh ta không hề thay đổi đáng ghi nhận hành vi lạm dụng, các ý nghĩ về một cuộc ly dị hoặc kết thúc hôn nhân sẽ không phải là toàn bộ cú sốc đối với anh ta.
Người phụ nữ đừng gửi đi các thông điệp mập mờ và đan xen kiểu “Tôi muốn ly dị dù vẫn còn yêu anh ấy” hoặc dạng muốn ly thân song không tố cáo gã chồng. Khi người vợ tách ra, anh ta sẽ làm cho cô ấy lưu tâm tới chuyến hành trình cảm xúc đầy khổ sở, dằn vặt song người phụ nữ có thể báo cho anh ta biết rõ ràng rằng bất chấp mọi nỗ lực, những sự xa cách, v.v… không có điều chi cải thiện được tình hình. Cô ấy có thể đưa ra một hy vọng cho kết thúc êm thấm mối quan hệ theo cách làm tổn hại thấp nhất đôi bên và những ai liên quan. Nhấn mạnh khía cạnh cảm xúc của cuộc hôn nhân đã không còn và các quyết định đưa ra về cách thức kết thúc chỉ là chuyện sự vụ, thủ tục mà thôi. Nếu được, người phụ nữ muốn làm việc với một nhà tham vấn tâm lý như một phần kế hoạch vượt thoát; hữu ích trong việc định dạng các thái độ, hành vi về phần người phụ nữ quen biểu lộ, suy tư để chịu đựng cuộc hôn nhân đã bị ngộ độc theo thời gian với người chồng “nghiện rượu và vũ phu” (dĩ nhiên, không nhất thiết tiến hành lúc này hoặc là nguyên nhân gây rắc rối cho tương lai).
Đáng lưu ý, ngoài biểu hiện tượng cẳng chân hạ cẳng tay dễ thấy, người lạm dụng kẻ khác về mặt ngôn từ không chỉ thấy hành vi của họ đích đáng (“Cô ta đáng bị như vậy”) mà họ còn đổ tội sang lỗi cho những người khác về các cơn tức giận bùng phát và cảm nhận về quyền được làm thế nữa. Vì lý do ghê gớm vậy, sẽ không hiệu quả để thảo luận tới lui về chuyện lạm dụng nói năng. Người phụ nữ không cần thiết lên danh sách các giai đoạn nhằm chứng thực việc ra đi là đúng đắn; cùng lúc, chẳng cần gã kia thấu hiểu tại sao mối quan hệ giữa họ đang đầu độc người vợ. Một số kẻ lạm dụng đáp ứng kiểu “Anh không hiểu tại sao vợ chồng mình lại không tiến hành việc này” khi đương đầu với một cuộc ly dị hoặc ly thân. Đó thực sự là sự trì hoãn có ý đồ chiến lược, cho phép họ có thêm thời gian lại cãi cọ và ngược đãi về sự tự tôn của người phụ nữ trong khi gã ta tìm kiếm thêm các chiến thuật và chiêu trò mới.
Cầu chúc người phụ nữ mọi điều tốt lành khi cô ấy quyết tâm muốn thay đổi và sống một cuộc đời khác.