Hy vọng, như một khái niệm tỏ mờ hư thực

Mấy đoạn bên dưới kèm tiêu đề và hình minh họa trên được soạn tròn trèm ba tháng rồi; tức trọn một kỳ tam cá nguyệt, nghĩa là cũng vừa khép xong cả quý luôn.

Trong cuốn sách gợi ý từng sáng tạo, đề nghị cho cái ngày thứ 265 của 2015 hôm nay (tức 100 ngày nữa là hết năm đó): làm sân golf ngay tại nhà riêng, thậm chí đào đủ 18 lỗ rồi rủ thêm người khác chơi cùng.

Khi mình ngồi ngắm ánh nắng ngoài kia nhảy nhót tưng tửng, với không gian yên ắng thoáng đãng phả đầy hơi mát khá lạnh song thi thoảng vẫn nghe rõ xen lẫn giọng Quảng quá chân chất nữ nhân cất tiếng vang vang thì thế giới còn tiếp tục lấp ló vô vàn bi hài nhân duyên thuận nghịch. Liếc thấy tin đưa rằng một căn nhà xây dựng lâu đời ngay giữa thủ đô bị sập bất ngờ; cứu hộ, thương vong, hoảng loạn và sợ hãi.

Và tí chút đừ người bởi cơn cảm mạo gây ứ nghẹn cổ họng khiến lòng dễ dãi chấp nhận dùng ngay quà tặng tình cảm gồm vỉ Strepsils 12 viên vị cam thảo với hộp ngậm Fisherman’s Friend bạc hà; nghe chừng thiệt lạ lẫm hay ho bởi lần sử dụng đầu tiên cái đồ gắn danh xưng ngoại quốc bay bướm, chứ quen thuộc đầy hiệu nghiệm thủy chung nghiêng về món nước pha muối truyền thống da diết.

Dọn dẹp nội tâm đặng tìm đủ không gian thúc ta nhúc nhích tương tác vào những khoảnh khắc biếng lười e chẳng quá khó, vì mẹo nhỏ sẵn bày: để khơi lên dopamine thì nên đưa liền một dự đoán, cóc buộc nhất thiết phải lớn lao mà chỉ cần thu hút tới trạng thái tập trung chú ý hoặc gia thêm tẹo năng lượng; tỷ dụ, cậu bạn đang làm công chức chắc kẹt việc đột xuất, hay cuộc gặp của các vị khởi nghiệp chắc chắn thành công, hoặc mai mấy giờ thì máy báo có thư điện tử, v.v…

Như thế, khiêm cung tự tại chẳng hề lùng bùng với lối biểu đạt hào hứng, tâm thế sống đời tri ân càng giúp bản thân thoải mái chịu đựng, và rốt ráo, vô vàn rào chắn hay ranh giới cảm xúc nỏ ngăn nổi khả năng nhìn thấu tỏ tính quan yếu điệp tô lòng cao cả tỏa rạng nơi chính tha nhân.

—————————————–

Khá dễ hiểu là đa phần mọi người trong đời sống thường ngày chẳng thấy mấy khó khăn khi nói về ‘hy vọng’, dù thực tế chủ đề nghe chừng quá quen thuộc này phải sau một thời gian mới thấy xuất hiện trong y văn tâm bệnh học.

Hy vọng trở thành mối quan tâm của nhân loại băng xuyên nhiều thế kỷ và nền văn hóa. Chẳng hạn, trong thần thoại Hy Lạp, nó thuộc loại tội lỗi chứa ở hộp Pandora là quà tặng thần thánh trừng phạt con người. Theo truyền thống Do Thái- Kitô giáo trái lại, hy vọng được xem như một món quà tâm linh thiện lành Chúa trời trao ban. Nó cũng là đề mục triết học quan yếu.

Vị đầu tiên giới thiệu hy vọng như khái niệm khoa học xã hội e là Karl Menninger (1959); đưa vào Tâm thần học, quan trọng cho khởi sự thay đổi có tính trị liệu, ước ao học hỏi và trạng thái thân- tâm an lạc của cá nhân. Từ thời điểm đó, hy vọng thu hút người ta nghiên cứu làm tăng lên số lượng các bài báo xuất bản. Tổng quan xác định có 32 công cụ đo hy vọng dựa trên các bài báo đã đăng (Schrank và cs. 2008).

Nhìn chung, các lý thuyết và thang đo về hy vọng được phân nhóm: (1) các khái niệm chủ yếu dựa trên cảm xúc; (2) các khái niệm chủ yếu dựa trên nhận thức; (3) các khái niệm kết hợp cảm xúc với nhận thức; và (4) các khái niệm đa chiều kích.

Chẳng hạn, Lynch (1965) xem hy vọng là một “hiểu biết và cảm xúc căn bản cho thấy rằng có cách thức vượt khỏi sự khó khăn, có nhiều giải pháp, và rằng là con người nên chúng ta ít nhiều khả dĩ trông nom thực tế nội tâm và ngoại giới”. Tương tự, Larazus (1999) cung cấp hai lý do xem xét hy vọng như một cảm xúc: đa phần khởi lên từ ước muốn hiện diện mạnh mẽ trong tình huống khó khăn; và thứ hai, phát triển ấn tượng là điều có thể, thông qua các nỗ lực của bản thân chúng ta hoặc do các lực lượng bên ngoài. Obayuwana & Carter (1982) xem hy vọng như trạng thái tâm trí tựu thành tích cực nhờ cái tôi cường tráng, ghi nhận trợ giúp của gia đình, tôn giáo, giáo dục và các tài sản kinh tế. Hinds (1984) thì xem hy vọng ở phạm vi rất rộng mà cá nhân đoán trước tương lai; là “một cấu trúc cảm xúc cai quản bởi các quy tắc nhận thức” (Averil và cs., 1990)…

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top