Tôi không lướt mạng để chú mục theo dõi các vụ án, sự việc chấn động được đăng tải trên các trang điện tử trong nước thường xuyên; do vậy, chiều qua thật bất ngờ khi cậu bạn đạo diễn điện ảnh hỏi ý kiến bình luận về vụ thảm sát tại rạp chiếu bóng trong buổi ra mắt phim ở bang Colorado (Hoa Kỳ) mới xảy ra hôm kia đây thôi.
Tìm kiếm thông tin, thấy truyền thông ngoại quốc cập nhật tình hình, cung cấp những chi tiết bất ngờ về nhân thân kẻ thủ ác, lý giải động cơ phạm tội, các dấu hiệu liên quan sát sườn trực tiếp tới bộ phim…
Lần nữa, gợi nhắc những cơn cớ và cách tiếp cận dưới góc nhìn văn hóa.
Vào thời điểm mà sự chữa lành đang được khẩn trương tiến hành ngõ hầu gắng khép lại nỗi đau thương quá lớn như thế này, thật phi thực tế để đòi hỏi có ngay lời giải đáp rốt ráo về hành động khủng khiếp của kẻ thủ ác.
Sự trình lý đối với hành vi của xạ thủ sát nhân cơ chừng sẽ vài tháng nữa mới nổi rõ, và khả năng cao thể hiện dưới dạng một phức hợp của các yếu tố cá nhân, gia đình, văn hóa và thần kinh học. Dĩ nhiên, tương tự các trường hợp như thế này, không có cái gì trong các yếu tố vừa nêu đủ khả năng thêm vào mà thỏa mãn hoàn toàn cho phần giải đáp cả.
Xin nêu minh chứng vài ba ý kiến chuyên gia Tâm lý đã bày tỏ quan điểm về vụ việc, với chút lưu ý về góc độ đạo đức hành nghề. (1, 2,3, 4).
Như thế, ý tưởng ‘phim là đời’; nghệ thuật thứ bảy đã chuyển tải đời sống lên màn ảnh góp phần làm cho việc bình luận vụ án trở nên sâu sắc và toàn diện hơn.
Cũng cần nhấn mạnh, bi kịch lần này sẽ trở thành một thành phần khác cho cuộc tranh cãi về các vấn đề nổi cộm mang tính xã hội và luật pháp– kiểm soát súng đạn, bệnh tâm thần, bản chất của tội ác, chủ nghĩa khủng bố, và việc điều chỉnh truyền thông và phương tiện giải trí.
Có một khía cạnh khác phải được xiển dương hơn nữa. Đó là tinh thần từ bi của những người trẻ có mặt tại rạp chiếu bóng, nhờ họ mà nhiều người khác đã được chở che và cứu sống.
Câu chuyện ấy sinh động đến độ thừa sức khẳng định từ bi là bản chất của con người chúng ta, và khi được kích họat thì nó thể hiện như một phản xạ hết sức tốt đẹp. Từ bi đích thị là bản chất cốt lõi của nhân loại và nó giải thích tại sao không thể chết niềm hy vọng chẳng những đảm bảo chữa lành nỗi mất mát, thương đau hết sức bi kịch từ quá khứ mà còn chắc chắn hướng tới một tương lai tươi sáng hơn.