Dù đã qua tháng tìm hiểu về ADHD (hội chứng tăng động giảm chú ý) thì rối loạn tâm thần quen thuộc này vẫn rất cần lưu tâm kỹ càng, bài bản.
Ước tính cỡ 5% dân số người trưởng thành mắc ADHD. Cho đến bây giờ đa phần thiên hạ cứ tiếp tục nhìn nhận ADHD như là một rối loạn trẻ nhỏ mà các triệu chứng sẽ biến mất khi đối tượng bước vào tuổi dậy thì.
Các bằng chứng khoa học chứng thực rằng, ADHD lưu diễn tới cả thời trưởng thành (tỷ dụ, bé gái mắc ADHD lớn lên dễ muốn tự tử). Trong khi hầu hết người lớn từng nhận kết quả ADHD khi còn ấu thơ thì còn nhiều đối tượng vẫn chưa được chẩn đoán.
Một số triệu chứng ADHD mà chắc chắn đa phần độc giả ít nhiều đều đã biết:
- Gặp phiền nhiễu trong việc tập trung và chú ý các chi tiết.
- Khốn khổ khi cần ngồi yên lặng những khoảng thời gian dài.
- Bồn chồn, căng thẳng (dây cháy chậm).
- Lần lữa nhiều thứ.
- Chậm chạp, đờ đẫn.
- Hay quên các họat động thường ngày.
- Quen bị chỉ trích vì ngắt lời người khác.
- Nhà cửa, chỗ làm việc ở cơ quan hoặc nhà xe rối rắm, bừa bộn.
- Khởi sự các dự án mà không suy nghĩ thấu đáo các bước thực hiện.
- Các công việc dở dang, không thể hoàn thành.
Đáng chú ý hơn, những người lớn mắc ADHD rất dễ xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Mua sắm bốc đồng và tiết kiệm tiền khó khăn.
- Nhận nhiều giấy phạt vì đỗ xe không đúng nơi quy định.
- Dính dáng các vụ đâm xe mà họ là tác nhân gây ra.
- Hút thuốc lá và/ hoặc chơi ma túy.
- Chạy xe liều mạng, ngang tàng khi cơn giận nổi lên.
- Bị đuổi việc hoặc tự bỏ việc vì buồn chán.
- Nếu làm quản lý hoặc giám sát thì là người thích hành xác mình.
- Có tỷ lệ đời sống hôn nhân bất mãn, song không chiếm tỷ lệ ly hôn cao.
Nhân đây, thiển nghĩ, cũng cần đề cập đến một số hiểu biết lầm lạc về ADHD:
- ADHD không hiện diện do bởi các nhà khoa học thông đồng với nhau ngõ hầu y khoa hóa con người. ADHD đích thị là một trạng thái bệnh lý thực sự, có nguồn cơn sinh học đặc thù.
- ADHD không đơn giản là thiếu hụt quyền năng ý chí.
- Bố mẹ kém cỏi không phải là nguyên nhân dẫn tới ADHD. Tuy vậy, nghiên cứu cho thấy, có một thành phần di truyền mắc ADHD trú ngụ trong các gia đình.
- Người trưởng thành mắc ADHD không ngu ngốc hoặc lười biếng. Các nghiên cứu gần đây tỏ lộ, người mắc ADHD nghiêng theo hướng thể hiện trí thông minh trên mức trung bình, song IQ thấp không chứng tỏ là nguyên nhân mắc ADHD.
- ADHD có thể được trị liệu mà không cần dùng thuốc. Nghiên cứu mới khẳng định, mình có thể cải thiện chức năng não bộ bằng việc luyện tập trực tiếp, cân nhắc đàng hoàng. Đấy thuộc về điều gọi là độ thần kinh mềm dẻo (neuroplasticity). Các bài tập thư giãn, tập trung và quản lý bản thân khác nữa có thể góp phần cải thiện khả năng duy trì sức chú ý ở một số người.
- Trước khi bắt đầu sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, nên được chẩn đoán thật chính xác. Lo lắng, trầm cảm hoặc khiếm khuyết chuyện học tập đều có thể bị chẩn đoán nhầm là ADHD.
Tất cả các phương thức đánh giá ADHD nên được thấu hiểu, đồng thời cũng phải lưu tâm tới các yếu tố cảm xúc và ảnh hưởng của các tác nhân gây căng thẳng (stressors).
Chất lượng sống, hiệu quả trong công việc lẫn riêng tư ở nhà cũng như các mối quan hệ có thể lợi lạc nhờ hiểu rõ rằng mình đích thị có mắc rối loạn ADHD hay không.