Bất chấp cái vẻ phức tạp ngay từ tên gọi, NLP hay Lập trình Ngôn ngữ Thần kinh, thực sự không quá rối rắm gì lắm; bởi nó đơn giản nghiên cứu mệnh đề của những nền tảng tích cực trong tâm trí rồi tái lập, làm lại chúng đặng tạo tác ra các thành tựu tích cực.
Với sự lưu tâm như thế, tiến trình NLP có thể được phân loại gồm các phần: quan sát, học hỏi, lập trình, biến chuyển. Đấy đích thị là chuyện dạy tâm trí mình cách để tư duy hơn là việc tư duy cái gì, dựa trên nghiên cứu các tiến trình suy tư ấy dẫn đến các thành tựu tích cực; hơn nữa, nó còn có thể xác định các tiến trình tiêu cực làm nảy sinh các hành động tiêu cực, và trợ giúp mình trừ tiệt các mẫu hình hành vi mang tính phá hoại.
Các bước đầu tiên của tiến trình thuộc ‘quan sát’ và ‘học hỏi’; theo sau là ‘lập trình’ và ‘biến chuyển’. Tiến trình lập trình chung quy nhằm đào tạo lại tâm trí để hành xử ứng với các mẫu hình tích cực rồi khi sự biến chuyển này diễn ra thì nó thay thế các mẫu hình trước đó và dần trở thành tiến trình tư duy tự nhiên.
Thiết lập một cách tiếp cận tích cực
Một trong những mẫu rập khuôn cần làm rõ và hiểu thấu đặng trợ giúp điều ấy xảy ra nằm ở cái gọi là ‘tích cực’. Ngay từ điểm khởi sự lớn lao ấy, NLP hỗ trợ thêm chất liệu cụ thể và cung cấp một tiêu điểm đích thực cho cách tiếp cận này, đối lập với tiền đề triết lý thuần túy.
NLP triển khai khái niệm tư duy tích cực với một tầm mức khoa học đáng nể. Rõ ràng ý tưởng ‘tư duy tích cực’ là cột trụ cơ bản đối với chiến lược NLP, và nó được xây dựng bởi tiền đề rằng tất cả mọi ý nghĩ đã có thời là tích cực rồi.
Cách tiếp cận tích cực này được vận dụng, thậm chí ngay cả khi nó dẫn tới các cảm xúc hoặc nét tính cách tiêu cực, chẳng hạn sự xung hấn, thể hiện ở chỗ tính tích cực là cần thiết trong bảo vệ hoặc phòng vệ cho chính bản thân mình. Các dòng mạch tích cực tương tự ẩn bên dưới cũng được biểu hiện với vô vàn cảm xúc tiêu cực, như sợ hãi, thù hận, và kháng cự sự thay đổi.
NLP hoạt động như thế nào
Có rất nhiều hành động tiêu cực chúng ta chấp nhận, do những cảm xúc hoặc tư duy tiêu cực gieo rắc, mà trong một số môi trường dễ bị xem là điều cản trở, đáng quan ngại. Chẳng hạn, sợ hãi là nét tính cách có thể đem lại lợi lạc lớn lao trong tình huống mình cần bỏ chạy ngay lập tức, song nó lại gây thiệt hại, tỷ như, trong cuộc trả lời phỏng vấn xin việc.
Nhiều cách tiếp cận tự nhiên đương đầu với một số mẫu hình tư duy như thế có thể điều xếp nên vấn đề, hoặc cung cấp các kết quả ngắn hạn song không đem lại lợi lạc bền vững sau này.
NLP được thiết kế đảm bảo đủ tích hợp các mẫu hình mới thành các tiến trình tư duy tự nhiên, và nhờ làm vậy, đem lại các lợi lạc bền vững hẳn hoi.
Nhịp bước và dẫn đạo
Cách tiếp cận nhấn mạnh các tiến trình tiêu cực như nêu trên bao gồm việc ‘nhịp bước và dẫn đạo’.
Tiến trình nhịp bước là hiểu biết rằng trạng thái tích cực nằm bên dưới các khía cạnh tiêu cực của hành vi, còn tiến trình dẫn đạo liên quan việc trợ giúp cá nhân chuyển dịch tính tích cực trong tư duy thành tính tích cực trong hành động.
Lần nữa, cần nhấn mạnh đúng tầm mức rằng tính tích cực như thế là căn bản của NLP: tri nhận hết sức nền tảng rằng mọi hành động đều xuất phát từ những gốc rễ tích cực.
Vĩ thanh
Mặc dù nhiều người tự hỏi tạo sao họ làm những điều tiêu cực, song câu trả lời đơn giản là các dự tính, ý định tích cực không phải luôn luôn tạo nên các kết quả hành động tích cực.
NLP vận hành thông qua việc huấn luyện các cá nhân lưu ý trước tiên đến tính tích cực. rồi giúp họ biến chuyển nó thành các hành động tích cực.
Do đó, các khóa học rình rang khua chuông gõ mõ là mang danh NLP song lại chỉ chủ yếu tập trung hô hào, động viên, gây phấn khích, hoạt náo bề mặt hoặc lập lòe hứa hẹn viễn cảnh tốt đẹp nhất thời không thôi mà chẳng hề chú trọng tạo lập nền tảng căn cốt góp phần làm thay đổi được thói quen của học viên, chắc chắn, sớm muộn gì sẽ bị đánh giá là giả hiệu, không đáng tin, chất lượng thấp và kém hiệu quả.